۸ عامل اصلی آلرژی غذایی و راه‌های پیشگیری از آن


تاریخ : 1404/01/30 تعداد بازدید: 569


شایع‌ترین مواد غذایی ایجادکننده‌ی آلرژی

کارشناس تغذیه‌ی دانشکده تغذیه و علوم پزشکی شیراز با اشاره به شیوع آلرژی‌های غذایی گفت: اگرچه هر نوع ماده‌ی غذایی می‌تواند موجب آلرژی شود، اما ۸ ماده‌ی غذایی اصلی عامل بخش عمده‌ای از واکنش‌های آلرژیک هستند. علائم این آلرژی‌ها معمولاً چند دقیقه تا چند ساعت پس از مصرف غذا ظاهر می‌شوند.



این ۸ ماده‌ی غذایی شامل:

  • شیر گاو
  • تخم‌مرغ
  • آجیل‌های درختی (مانند گردو، بادام، پسته)
  • بادام‌زمینی
  • صدف و غذاهای دریایی
  • گندم
  • سویا
  • ماهی



1.     آلرژی به شیر گاو

رایج در کودکان: آلرژی به شیر گاو یکی از شایع‌ترین آلرژی‌های غذایی در کودکان است، به‌ویژه زمانی که پیش از ۶ ماهگی در معرض پروتئین شیر گاو قرار بگیرند.

شیوع: حدود ۲ تا ۳ درصد از نوزادان و کودکان نوپا دچار این حساسیت هستند.

راهکار: در صورت تشخیص آلرژی، تنها راه درمان پرهیز از مصرف شیر گاو و محصولات حاوی آن است.



2.     آلرژی به تخم‌مرغ

شایع‌ترین حساسیت در کودکان: حدود ۶۸ درصد از کودکانی که به تخم‌مرغ آلرژی دارند، تا ۱۶ سالگی حساسیت‌شان برطرف می‌شود.

نکته: برخی از کودکان ممکن است بتوانند تخم‌مرغ پخته‌شده یا گرم‌شده را بدون مشکل مصرف کنند، زیرا گرما می‌تواند ساختار پروتئین‌های آلرژی‌زا را تغییر دهد.



3.     آلرژی به آجیل‌های درختی

آجیل‌های درختی شامل: گردو، بادام، پسته و فندق.

حساسیت متقاطع: افرادی که به یک نوع آجیل درختی حساسیت دارند، معمولاً به سایر آجیل‌های درختی نیز حساس هستند و باید به‌طور کامل از مصرف آن‌ها خودداری کنند.

نکته: این آلرژی ممکن است شدید و بالقوه کشنده باشد.



4.     آلرژی به بادام‌زمینی

بسیار شایع و خطرناک: آلرژی به بادام‌زمینی می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک شدید و حتی آنافیلاکسی شود.

ارتباط با آجیل‌های درختی: بسیاری از افراد دارای این آلرژی، به آجیل‌های درختی نیز حساسیت دارند.



5.     آلرژی به صدف و غذاهای دریایی

تشخیص دشوار: تشخیص آلرژی واقعی به صدف دشوار است، زیرا علائم آن با مسمومیت غذایی ناشی از آلودگی با باکتری، ویروس یا انگل‌ها مشابه است.

ماندگاری حساسیت: این نوع آلرژی معمولاً در طول عمر باقی می‌ماند و درمان‌پذیر نیست.



6.     آلرژی به گندم

رایج در کودکان: آلرژی به گندم در کودکان شایع‌تر است و بیشتر آن‌ها تا قبل از ۱۰ سالگی حساسیت‌شان برطرف می‌شود.

علائم: مشکلات گوارشی، کهیر، استفراغ، بثورات پوستی، تورم و در موارد شدید آنافیلاکسی.



7.     آلرژی به سویا

شیوع: آلرژی به سویا در حدود ۰.۴ درصد از کودکان مشاهده می‌شود و معمولاً در نوزادان و کودکان زیر ۳ سال رخ می‌دهد.

علائم: خارش، سوزن‌سوزن شدن دهان، آبریزش بینی، بثورات پوستی، آسم و در موارد نادر آنافیلاکسی.

خبر خوب: حدود ۷۰ درصد از کودکانی که به سویا حساسیت دارند، با افزایش سن از این آلرژی خلاص می‌شوند.



8.     آلرژی به ماهی

شیوع در بزرگسالان: این حساسیت حدود ۲ درصد از بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

حساسیت به یک یا چند نوع ماهی: برخی افراد ممکن است فقط به یک نوع ماهی حساسیت داشته باشند، اما برخی دیگر به تمام انواع ماهی واکنش نشان می‌دهند.



تشخیص آلرژی غذایی

برای تشخیص آلرژی، پزشکان معمولاً از آزمایش خون یا تست پوستی استفاده می‌کنند. در مواردی که کهیر مزمن وجود دارد، بررسی عملکرد غده‌ی تیروئید نیز پیشنهاد می‌شود، زیرا ممکن است آنتی‌بادی‌های ضد تیروئیدی نقش داشته باشند.



پیشگیری و درمان آلرژی‌های غذایی

درمان دارویی: در موارد شدید، پزشکان برای کنترل علائم از آنتی‌هیستامین‌ها استفاده می‌کنند. با این حال، این داروها ممکن است عوارضی مانند خواب‌آلودگی و افسردگی داشته باشند.



ویتامین C، یک آنتی‌هیستامین طبیعی:

مصرف ویتامین C با دوز ۲۵۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم در روز می‌تواند باعث کاهش ترشح هیستامین و کاهش علائم آلرژی شود.



مواد غذایی مفید برای کاهش حساسیت:

  • میوه‌های تازه (به‌ویژه مرکبات)
  • سبزیجات تازه
  • آجیل خام
  • گوشت کم‌چرب
  • ماست کم‌چرب
  • حبوبات (مانند لوبیا، عدس، باقلا)
  • غلات کامل (برنج قهوه‌ای، گندم کامل، ذرت)
  •  آب هویج، چغندر، کرفس، خیار، زنجبیل، پیاز، سیر، فلفل سیاه و قرمز

این مواد غذایی باعث افزایش تولید آنتی‌بادی IgA می‌شوند که به کاهش واکنش‌های حساسیتی کمک می‌کند.



نتیجه‌گیری

آلرژی‌های غذایی در بسیاری از افراد، به‌ویژه کودکان، شایع هستند. اگرچه برخی از حساسیت‌ها با افزایش سن از بین می‌روند، اما برخی دیگر ممکن است در تمام عمر باقی بمانند. آگاهی از علائم آلرژی، پرهیز از مواد حساسیت‌زا و رعایت رژیم غذایی مناسب، مهم‌ترین راهکارها برای کنترل و پیشگیری از واکنش‌های آلرژیک هستند.